حضور در طبیعت برای بدن انسان مانند معجزه عمل میکند، از بهبود سلامت روان گرفته تا داشتن قلب سالمتر و سیستم ایمنی قویتر. اهمیت طبیعت آنقدر زیاد است که برخیاز پزشکان طبیعتگردی را به عنوان روش درمان مجزا تجویز میکنند. فضایی که درخت و گیاه دارد، حتی پارکها و فضاهای سبز شهری، به عنوان خنککنندهی طبیعی عمل میکنند و آلودگی هوا را کاهش میدهند.
اکنون، ممکن است محققان توضیح قانعکنندهای برای بعضی از مزایای انکارنشدنی ارتباط مستقیم با طبیعت پیدا کرده باشند. مطالعهی جدیدی میگوید افرادی که در مناطق احاطهشده توسط طبیعت و فضاهای سرسبز زندگی میکنند، سن بیولوژیکی کمتری دارند.
آرون هیپ، بومشناس اجتماعی از دانشگاه ایالتی کارولینای شمالی به ساینسآلرت میگوید: «این مطالعه در تلاش برای تعیین کیفیت اثرات مفید فضای سبز بر سطح سلولی و میزان تأثیر فضای سبز بر جبران آسیبهای زیستمحیطی انجام شد.»
محققان مطالعه با سنجش ۷٬۸۲۷ نفر و بررسی محیط خانههای آنها، نتیجه گرفتند افرادی که در مناطق احاطهشده توسط پارکها، باغها، درختان و هرگونه پوشش گیاهی زندگی میکنند، تلومرهای بلندتری دارند. هیپ در توضیح میگوید این ارتباط صرفنظر از نژاد، وضعیت اقتصادی، استعمال دخانیات و نوشیدن الکل، وجود دارد.
تلومرها تعدادی از بخشهای تکرارشونده در دیانای هستند که در انتهای هر یک از ۴۶ کروموزوم ما قرار دارند و دقیقاً شبیه انتهای پلاستیکی بند کفش، از بازشدن مولکول ژنتیکی جلوگیری میکنند. هربار که یک سلول تقسیم میشود، تلومرهای درون سلول کوتاهتر میشوند، تا جایی که این سلول دیگر نمیتواند مواد ژنتیکی را تقسیم کند و ردهی سلولیاش از بین میرود.
اسکات اوگلتری، تحلیلگر زمینمکانی از دانشگاه ادینبرو، توضیح میدهد: «به همین دلیل، تلومرها نشانگرهای مهم سن بیولوژیکی یا فرسودگی سلولهای ما هستند. بسیاری از متغیرها، مانند استرس، میتوانند بر سرعت فرسودگی تلومرها تأثیر بگذارند.»
ارتباط با طبیعت میتواند سن بیولوژیکی فرد را از ۲٫۲ تا ۲٫۶ سال کاهش بدهد
فضای سبز تنشها را از راههای مختلف به خوبی کاهش میدهد. پوشش گیاهی به محافظت از ما در برابر محیط کمک میکند و در هوای گرم، اطراف ما را تا چند درجه خنکتر نگه میدارد. گیاهان آلودگی هوا و آلودگی صوتی را هم کاهش میدهند. فضای سبز انسان را به افزایش فعالیت بدنی و تعاملات اجتماعی تشویق میکند و میل به بزهکاری را کمتر میکند.
ما با وجود اینکه میدانیم ماهیت ذهن و بدنمان بهطور ذاتی چقدر به دنیای طبیعت وابسته است، هم در ادراک و هم در واقعیت فیزیکی، بیشتر از هر زمان دیگری از طبیعت جدا شدهایم. قطع ارتباط ما با طبیعت احتمالاً به بدترشدن دنیای طبیعی اطرافمان و افزایش خطر قرارگیری در معرض ششمین انقراض دستهجمعی منجر شده است، زیرا ما آگاهی خود را نسبت به حقیقت دنیای اطرافمان از دست دادهایم.
هرچند این ناآگاهی ممکن است در کوتاهمدت برایمان محافظت روانی به همراه داشته باشد، اما برای سلامت ما خطرناک است و اکنون، این قبیل مطالعات اثرات بدیهی جدایی از طبیعت بر سلامت انسان را به نمایش میگذارد. اوگلتری و همکارانش محاسبه کردهاند که: «با توجه به میانگین نرخ فرسودگی در نمونه، زندگی در فضای سبز میتواند سن بیولوژیکی فرد را ۲٫۲ تا ۲٫۶ سال کاهش بدهد.»
البته، مزایای طبیعت فقط تا حدی تأثیرگذار است. وقتی محققان عوامل خطرناکی مانند آلودگی هوا را در نظر گرفتند، تأثیرات مثبت فضای سبز ناپدید شد. همچنین، مطالعه تأثیرات نابرابریهای نژادی و محدودیت دسترسی مردم به فضاهای سبز را نیز برجسته میکند.
علاوهبر این، وقتی که زنان را به تنهایی در نظر میگیریم، تأثیرات زندگی در فضای سبز چندان واضح نیست و خطرات بیماریهای اضافی یا استرس اجتماعی اضافی، ممکن است نقش بیشتری بر طول تلومر آنها داشته باشد. محققان معتقدند که عوامل ایجاد استرس ممکن است بر مزایای فضای سبز تأثیر بگذارد.
بااین حال، حتی اگر محل زندگی شما هیچ فضای سبزی ندارد، میتوانید راههای بسیاری برای برقراری مجدد ارتباط با طبیعت پیدا کنید. ارتباط با طبیعت میتواند از رسیدگی به گلدانهای خانه یا ساختن باغچه در بالکن آپارتمان آغاز شود.
یافتههای مطالعه در نشریه ساینس منتشر شده است.