زمین نقطه آبی کمرنگی بهنظر میرسد که درتقابل با مریخ است و با نام سیاره سرخ شناخته میشود. اما وقتی درمورد غروب خورشید صحبت میکنیم، این الگو وارونه میشود. غروبهای زمین قرمزرنگ است، درحالیکه غروبهای مریخ رو به آبی است. این الگوی رنگ متفاوت مبتنیبر اصول علمی یکسانی است.
غروب خورشید در مریخ آبی است و علت آن همان چیزی است که رنگ آسمان ما را آبی و غروبهای ما را قرمز میکند. همه اینها ناشی از پراکنش نور خورشید توسط مولکولهایی است که جو زمین را تشکیل میدهند.
درحالیکه نور خورشید سفید بهنظر میرسد، از طول موجهای مختلفی تشکیل شده است (که ما آنها را بهعنوان رنگهای مختلف تشخیص میدهیم) و مولکولها و ذرات غبار فقط با طول موجهای خاصی برهمکنش دارند. این ذرات با پراکنده کردن بخشهای خاصی از طیف نور رنگی را که میبینیم، تولید میکنند.
جو مریخ ازنظر ترکیب و تراکم با جو زمین تفاوت زیادی دارد. اتمسفر مریخ بسیار رقیق است، فشار آن معادل یک درصد فشار اتمسفر زمین است. برای تجربه چنین فشار اندکی روی زمین باید در ارتفاع بیش از ۳۰ کیلومتری سطح زمین باشید. جو مریخ همچنین فاقد نیتروژن و اکسیژن است.
اتمسفر مریخ از کربندیاکسید تشکیل شده است و غبار زیادی دارد. این گردوغبار ریز معمولا نور قرمز را پراکنده میکند و باعث میشود آسمان قرمز به نظر آید. سپس آسمان به نور آبی اجازه عبور میدهد. روی زمین برعکس است. مولکولهای هوا نور آبی را منعکس میکنند و رنگ خاص آسمان را سبب میشوند و در طلوع و غروب خورشید، طول موجهای طولانیتر غالب هستند.
وقتی خورشید در افق پایین میرود، نور مسافت طولانیتری را در اتمسفر طی میکند، بنابراین میزان پراکندگی بیشتر میشود. آنچه باقی میماند، رنگی است که میبینیم. در زمین، ما الگوهای رنگ قرمز گستردهتری را داریم که با خاکستر آتشفشانها و گردوغبار ناشی از آتشسوزیها تقویت میشود. در مریخ، شاهد رنگ آبی سرد هستیم.
کاوشگرهای پرسویرنس، کیوراسیتی و اینسایت ناسا و حتی مریخنورد چینی ژورانگ شاهد غروبهای آبی خارقالعاده مریخ بودهاند. مریخ و زمین از معدود مکانهایی هستند که میتوانیم تغییرات رنگ جوی را در غروب و سحر در آنها مشاهده کنیم. بسیاری از اجرام سنگی دیگر در منظومه شمسی یا فاقد جو غلیظ برای ایجاد اثر هستند یا ابرهایی چنان ضخیم دارند که هیچ چیز را نمیتوان دید.
برای مثال، سیاره زهره را درنظر بگیرید که در آن فشار، دما و ابرهای اسیدی، مدتها پیش از غروب خورشید، شما را نابود میکنند. تایتان (بزرگترین قمر سیاره زحل) ممکن است استثنا باشد، اما غروب خورشید ممکن است درنهایت فروسرخ باشد یا فقط وقتی ابرها از هم میشکافند، بهصورت اتفاقی رخ دهند. بنابراین، اگر به تماشای غروب علاقه دارید، دو مکان تماشایی برای دیدن آن دارید؛ فقط باید تصمیم بگیرید کدام رنگ را بیشتر دوست دارید ببینید!